Âmin kabul buyur demek.
Birisinin yaratana iltica ettiği bir dileğin onaylanması demek.
Âmin Alayları kabul alayları demek bir bakıma. Yani “Ben yeni bir yola çıktım, çıktığım bu yolda muinim ol/yardımcım ol!” diye edilen duaya iltica ederek bu duayı kabul buyur demenin törenidir bir yerde.
Talebelerin dualarla törenle uğurlanmasıdır. Çıktığı ilim yolunda onun yolculuğunun hayırlı bitmesi için hayırlı başlangıç yaptık bunu kabul buyur, diye yaratana iltica etmektir.
Bir eğlence merasimi değil görkemli bir imparatorluğun ilme verdiği önemi ifade eden şahane bir gelenektir. Âmin Alayları pedagojik anlamda eğitim galerisine konulmuş en üst seviyedeki enstrümanlardan biridir.
Biz ilim yolculuğuna çıkan çocuklarımızı bu kutlu bu ulvî yolculukta layık oldukları şekilde istikbale hazırlıyoruz, mesajının ilanıdır cümle mahalleye cümle şehre cümle devlete cümle cihana…
Âmin Alayları’nın tarihsel yolculuğuna baktığımızda ilk defa ne zaman ve nasıl ortaya çıktığı bilinmemektedir. Ancak Osmanlı döneminde yoğun olarak uygulanmış bir gelenektir. Bed-i Besmele Cemiyeti adıyla maruftur tarih kitaplarında.
Âdete uygun olarak okula başlayacak çocuğun ailesi bir gün önceden mektebin hocasına hazırlıkların bittiğini hazır olduklarını haber verirdi.
Medresenin normal çocukları yeni başlayacak çocuğun evine kadar gelirlerdi. Gelirken öndeki çocuklar yüksek sesle ve hep birlikte ilahiler söylerlerdi. Törendeki çocuklar ilahilerin her beytinden sonra hocalarının işareti ile “Âmin!” diye bağırırlardı. İşte bu çocuk grubuna ikişerli, üçerli ya da dörderli sıralar hâlinde yürüdüklerinden askerlere benzetilip “Alay”, “Âmin” diye bağrıştıklarından da bu alaya “Âmin Alayı” ismi kullanılmıştır. Mehmet Akif bunu “Her biri çevresine sabah aydınlığı saçan, küçük adımlı yaman bir tabur” şeklinde ifade etmiştir.
Annesinin hazırladığı şekerleme simit vb. yiyecekleri yanına alan medreseye yeni başlayacak çocuk kendisini almaya gelen öğrenci gurubunun arasına katılır ve hep birlikte dualarla ilahilerle yola çıkılırdı.
Günümüzde genel olarak uygulaması kalkan bu geleneği hâlâ canlandırmaya çalışan bazı girişimler de olsa artık yeni okula başlayan çocuklar için oryantasyon haftası dediğimiz bir hazırlık haftası yapılmaktadır. Âmin Alayları’nı hiçbir şekilde ifade etmeyen bu organizasyonlarda çocuğun okula alıştırılması ebeveyni ile birlikte okula ısındırılması hedeflenmektedir
Âmin Alayları’nda çocuğun ailesinin törene katılmaması dikkat çekicidir. Aile evde kalmış çocuk eğitim öğretiminin göreceği medrese arkadaşları ile beraber uğurlanmıştır.
Günümüzde okula yeni başlayan bazı öğrencilerde gördüğümüz baba ocağından ana kucağından okula kayan ortam değişikliği sebebiyle yaşanan korkuya dayalı trajik bazı vakıaların güzel bir şölenle izole edilmesi onları onure edecek bir tarzda özgüvenlerinin yükseltilmesi de dikkat çekicidir. Yeni arkadaşlarla yeni bir hoca evinin dışında yeni bir mekân endişesi evine kadar gelen aynı ortamı paylaşacağı hocaları ve arkadaşları kanalıyla atlatılması oldukça pratik zekâ ürünü bir uygulamadır. Gideceğin yerde seni hep böyle güzel arkadaşlar bekliyor seni dualarla alıp dualarla eğitimin sürdüreceğiz ferahlığı rahatlığı ve mutluluğu o yaştaki çocuğun dünyasındaki korkulara karşı doping etkisi olsa gerek.